Narzędzie do badania kompetencji to metoda lub zestaw metod służących do oceny wiedzy, umiejętności, postaw i zachowań danej osoby w kontekście określonych standardów kompetencyjnych – zazwyczaj związanych z pracą, edukacją lub rozwojem osobistym. Takie narzędzia są wykorzystywane m.in. w rekrutacji, ocenie pracowniczej, planowaniu ścieżek kariery czy w szkoleniach.
Narzędzie do badania kompetencji – NBK umożliwia określenie stopnia rozwoju konkretnych kompetencji, a tym samym może być przydatne w pracy doradcy zawodowego z klientami, którzy:
› są zainteresowani wyborem lub zmianą zawodu;
› szukają odpowiedniego kierunku kształcenia;
› chcą zwiększyć swoje szanse na znalezienie satysfakcjonującej pracy;
›chcą poznać własne kompetencje i predyspozycje zawodowe (rozumiane jako wrodzone skłonności do wykonywania danego zawodu);
› szukają możliwości rozwoju zawodowego w ramach aktualnej pracy.
Jakie kompetencje bada NBK?
- Kompetencje społeczne :
- Kompetencje komunikacyjne – Umiejętność aktywnego słuchania – Jasne i precyzyjne wyrażanie myśli – Zadawanie pytań i parafrazowanie – Umiejętność prowadzenia dialogu
- Empatia i rozumienie innych – Wczuwanie się w emocje i potrzeby innych – Szacunek dla odmiennych poglądów – Tolerancja i otwartość
- Współpraca i praca zespołowa – Umiejętność działania w grupie – Dzielenie się obowiązkami – Podejmowanie wspólnych decyzji – Wspieranie innych członków zespołu
- Asertywność – Umiejętność wyrażania własnego zdania bez agresji – Odmawianie bez poczucia winy – Obrona własnych granic
- Rozwiązywanie konfliktów – Umiejętność mediacji – Szukanie kompromisów – Zachowanie spokoju w sytuacjach napiętych
- Zarządzanie emocjami – Kontrola emocji w trudnych sytuacjach – Świadomość własnych reakcji – Umiejętność wyrażania emocji w sposób akceptowalny społecznie
- Kultura osobista i etyka – Uprzejmość i życzliwość – Dbanie o dobre relacje międzyludzkie – Przestrzeganie norm społecznych
Kompetencje te wpływają na jakość wykonywanych zadań, wymagających kontaktowania się z innymi osobami. Ich poziom decyduje o skuteczności współpracy, porozumiewania się i wywierania wpływu na innych.
- Kompetencje osobiste :
- Samoświadomość – Znajomość swoich mocnych i słabych stron – Świadomość własnych emocji, potrzeb i wartości
- Samodyscyplina – Umiejętność organizacji czasu – Konsekwencja w działaniu – Wytrwałość w realizacji celów
- Motywacja wewnętrzna – Chęć do nauki i rozwoju – Samodzielność w działaniu – Zaangażowanie w wykonywane zadania
- Odporność na stres – Gotowość do adaptacji – Otwartość na nowe pomysły, metody i doświadczenia
- Kreatywność i innowacyjność – Zdolność do twórczego myślenia – Proponowanie nowych rozwiązań
- Poczucie odpowiedzialności – Branie odpowiedzialności za własne decyzje i działania – Rzetelność i sumienność
- Pewność siebie – Wiara we własne możliwości – Umiejętność prezentowania siebie i swoich osiągnięć
Te kompetencje związane są z samodzielną realizacją zadań zawodowych. Ich poziom wpływa na ogólną jakość wykonywanych zadań – decyduje o szybkości, adekwatności i rzetelności podejmowanych działań.
- Kompetencje menedżerskie :
Kompetencje strategiczne
⇒Myślenie strategiczne – planowanie długoterminowe, dostrzeganie szans i zagrożeń ⇒ Podejmowanie decyzji – analiza sytuacji i wybór najlepszego rozwiązania ⇒ Zarządzanie zmianą – wdrażanie innowacji i adaptacja do dynamicznego otoczenia
- Kompetencje organizacyjne
Planowanie i organizacja pracy – ustalanie priorytetów, harmonogramów, delegowanie zadań
Zarządzanie projektami – koordynacja zasobów, monitorowanie postępów
Kontrola i monitorowanie wyników – analiza KPI, egzekwowanie celów
- Kompetencje interpersonalne
Przywództwo – inspirowanie i motywowanie zespołu
Komunikacja interpersonalna – jasne przekazywanie informacji, aktywne słuchanie
Rozwiązywanie konfliktów – mediacja, negocjacje, budowanie porozumienia
- Kompetencje personalne
Odporność psychiczna – radzenie sobie ze stresem i presją
Pewność siebie i decyzyjność – szybkie i odpowiedzialne działanie
Samorozwój i refleksyjność – uczenie się na błędach, dążenie do doskonalenia
- Zarządzanie zespołem
Motywowanie pracowników – dobór narzędzi motywacyjnych (finansowych i pozafinansowych)
Delegowanie zadań – umiejętność przekazywania odpowiedzialności
Budowanie zespołu – rekrutacja, integracja, rozwój kompetencji pracowników
Kompetencje są związane z planowaniem, koordynowaniem oraz monitorowaniem pracy. Ich poziom decyduje o skuteczności zarządzania innymi osobami.
Test stosowany jest przez doradców zawodowych w powiatowym urzędzie pracy podczas udzielanych porad indywidualnych.
Korzyści wynikające ze stosowania NBK:
– powołanie się przez badanego na uzyskane w badaniu kompetencji wyniki podczas jego udziału w procesach rekrutacyjnych
– w przypadku otrzymania niskich wyników, uzyskanie wskazówek na temat tego, nad czym należy pracować, aby w większym stopniu spełniać oczekiwania pracodawców
– podniesienie motywacji badanego do samorozwoju
– zwiększenie efektywności pracy doradczej – skrócenie czasu potrzebnego na diagnozę
